وبلاگ شخصی پژمان اکبرزاده
Pejman Akbarzadeh Personal blog in Persian
فیس‌بوک / Facebook - تویتر / Twitter - تارنما / Website


۱۳۹۲ فروردین ۱۶, جمعه

سوتی نادر مجد در ویژه برنامه همایون خرم در صدای آمریکا

سیامک دهقانپور، تهیه کننده در تلویزیون صدای آمریکا به تازگی برنامه جالبی به یاد همایون خرم، هنرمند فقید موسیقی ایرانی تهیه کرده است.
یکی از میهمانان این برنامه، هنرمند گرامی، آقای نادر مجد هستند. در بخشی از صحبت، ایشان از آشنا شدن همایون خرم با تکنیک‌های موسیقی غرب برای تنظیم آهنگ‌ها برای ارکستر صحبت می‌کنند و می‌گویند:  این آشنایی باعث شد که آقای خرم در اواخر عمر، مانند بازسازی قطعه "راز دل" از ارکستراسیون زیبایی استفاده کنند...
در صورتی که ارکستراسیون یا تنظیم در بازسازی این اثر، از بابک شهرکی است و استاد خرم علیرغم ذوق درخشان در زمینه نغمه پردازی (یا ملودی سازی) هیچگاه علاقه یا استعدادی در زمینه تنظیم برای ارکستر (حتا آثار خودشان) نشان ندادند.
حرف آخر اینکه پیش از رفتن سر مصاحبه، کمی مطالعه خوفه!
بروید به دقیقه 33:45
ضمنا تفلده عیده شما مفارک :)



۱۵ نظر:

Unknown گفت...

آقای علی عزیز، با تشکر از توجه و دقت شما باید عرض کنم که این نظر من نیست بلکه از خود ایشان که مستقیما به من گفتند نقل کردم. راست و درستش با خود جناب خرم است و نه من. با احترام: نادر مجد

ناشناس گفت...

ممنون ک توجّه و حواس جمعیتان را ب اشتراک می‌گذارید.

ناشناس گفت...

آقای مجد نازنین، آن قسمتی که از قول همایون خرم فرمودید "هارمونی هم مثل ریاضی است..." بله نقل قول است ولی آن بخشی که گفتید: "آگاه شده بود به کار می برد و در آهنگ های آخرش از پس این کار بر آمده..." نظر خودتان بود. با احترام.

علی وکیلی گفت...

با سلام

پژمان جان، استاد خرّم شخصاً تعداد زیادی از آثار خودشان را برای ارکستر تنظیم کرده اند. برای نمونه "طاقتم ده" و "آمد اما".

علی وکیلی

پژمان اکبرزاده گفت...

علی جان میشه یک مثال همراه با لینک اثر بگذاری؟ با سپاس

ناشناس گفت...

متاسفانه آقای مجد عزیز طوری نظر میدادند که پنداری استاد آقای خرم بوده‌اند.....

علی وکیلی گفت...

پژمان جان متن این پیام را در بخش دیدگاه های فیس بوک شما مربوط به همین مطلب نیز عیناً گذاشتم :
پژمان جان استاد گفتند تنظیم آهنگ «آمد اما" اولین تنظیم ایشان بوده است بعد از اینکه هارمونی و ارکستراسیون را نزد آقای فرزانه یاد گرفته اند. همین طور «طافتم ده» با صدای مرضیه (گلهای رنگارنگ 472)، «در بستر غم» با صدای مهستی (گلهای رنگارنگ 545)، «به هر که دل بستم» با صدای مرضیه (گلهای رنگارنگ 549) و ... همگی از ساخته های معروف استاد است که خودشان آنها را تنظیم کرده اند و در معرفی برنامه هم آمده است. تعداد دیگری هم هست و اینها را برای نمونه آوردم (گلهای رنگارنگ 560، 571، 575، 576، 579 و ...). اتفاقاً گلهای 579 با صدای خانم هایده است که مطمئنم آن را بارها شنیده ای.
{ارادتمندیم}

پژمان اکبرزاده گفت...

علی جان تنظیم آثاری که از آنها نام بردید معمولا توسط جواد معروفی برای ارکستر انجام می شد و تقریبا همگی به صورت تک صدایی و یا با هارمونی بسیار ابتدایی تنظیم می شد. برای نمونه می توانید تنظیم اصلی ترانه "افسانه" (ای آشنا راز دل بشنو...) را بشنوید و آنرا با تنظیم تازه ترانه با صدای علیرضا قربانی مقابسه کنید تا تفاوت ننظیم برایتان روشن شود. با سپاس.

علی وکیلی گفت...

پژمان جان
جناب معروفی بسیاری از کارهای گلها را تنظیم کرده اند اما تمامی آثاری که به آنها اشاره کردم توسط شخص همایون خرّم تنظیم شده است. خوشبختانه دسترسی به آرشیو گلها بسیار آسان شده است. همه آنها را با دقت برایتان نوشتم و اتفاقاً در معرفی برنامه هم ذکر شده است. همین طور می توانید به کتاب خاطرات استاد مراجعه کنید. فکر کنم با من موافق باشی که به هیچ وجه نمی توان تنظیم "طافتم ده" یا "ساقی ببین" را با کارهایی که به صورت تک صدایی در ارکسترهای رایو (مثلاً شماره 2) تنظیم میشد مقایسه کرد. امیدوارم به آرشیو کامل گلها همراه با معرفی برنامه ها دسترسی داشته باشی.

علی وکیلی گفت...

پژمان جان یک نکته تکمیلی:
فکر کنم بحث اصلی بر سر این بود که نوشته بودید همایون خرّم نه استعداد این کار را داشت نه علاقه اش را. بحث نوع تنظیم و بررسی تنظیم های استاد خرّم و مقایسه آن در صلاحیت من نیست.

پژمان اکبرزاده گفت...

خب صحبت من هم همان نوع تنظیم و بررسی است. اگر استعداد آن را داشت و علاقه به فراگیری بهتر، قطعا نتیجه تنظیم هایش بهتر از آن چیزی بود که می شنویم. همانگونه که نوشتم: "تقریبا همگی به صورت تک صدایی و یا با هارمونی بسیار ابتدایی"
تنها زمانی که مرتضی حنانه پای به این عرصه گذاشت، تنظیم ها تکانی خورد و حرفه شد. اینکه صرفا ملودی سازی از ارکستر بزرگتر و سازهای بیشتر استفاده کند دلیل بر این نمی شود که کیفیت تنظیم بهتر باشد. شما می توانی از دو سه ساز با دانش لازم به گونه ای استفاده کنی ولی نتجه بسیار درخشان تر از اجرای یک ارکستر بزرگ بگیری که به شکل ابتدایی و نه چندان هماهنگ اجرا می کنند.

حجت گفت...

آقای عزیز چرا لجاجت به خرج می دهی.بسیاری از کارهای ارکستر گلها تنظیمشان را جواد معروفی انجام داده است که دلیل بر این نمی شود مهندس خرم کار تنظیم آثار خود را انجام نداده باشد.بفرمایید مثالهایی که آقای وکیلی نام بردند گوش کنید.خیلی راحت کار تنظیم را بی ارزش جلوه میدهی.خیلی از آثار هارمونیزه شده توسط خرم بیشتر از یک خط هارمونی ساده داشتند که آن را ساده بیان می کنی.گلهای 560.کارهای خالقی رنگارنگ 226و267(می ناب)،وزیری رنگارنگ 451و بسیاری دیگر را گوش کن.نکته بسیار مهم اگر کسانی چون خالقی،صبا،خرم و تجویدی به جای خدماتی چون تاسیس،مدیریت،تدریس،ارائه ی ردیف و ... چون اساتیدی مثل حنانه و امثالهم که بسیار با سواد و ارزشمند هستند سالهایی را هم به تحصیل در کنسرواتوارهای اروپایی می گذراندند بسیار بیش از این دانش اکادمیکشان بود ولی نیمی از این خدمات را نمی توانستند ارائه بدهند و ذوق سرشارشان را در کار خلاقیت و پردازش نغمات ملی به کار ببرند. وقت و حوصله ی بیش از این بحث و کلنجار با شما جماعت پر گوی و ناگزیده گوی را ندارم....

پژمان اکبرزاده گفت...

آقای حجت عزیز، خون سرد باشید. کسی در مورد خدمات صبا و خالقی در اینجا صحبت نمی کند. موضوع تنها کیفیت تنظیم های آقای خرم است. هر فردی که اندک دانش موسیقی والبته صداقت داوری داشته باشد و این ترانه ها را گوش کند متوجه می شود که ملودی ها درخشان و تنظیم ها سطحی هستند. شاد باشید.

Unknown گفت...

آقای اکبر زاده ، اینکه میگویید در اثاری که زنده یاد خرم برای ارکستر تنظیم کرده بنیه هارمونی ضعیف است، هم درست است، هم نادرست. بسته به اینکه معیار شما چه و که باشد. اگر کارهای ارکستری خرم را با نمونه های موسیقی غربی مقایسه میکنید، صد البته که هارمونی خرم به گرد پای حتی ضعیف ترین کمپوزیتورهای فرنگی هم نمیرسد. نه خرم که هیچکدام از آهنگسازان ایرانی چنین بنیه را از خود نشان نداده اند ( منظورم البته در موسیقی ایرانی است، نه آهنگسازان ایرانی که موسیقی در اسلوب غربی نوشته اند از قبیل امین الله حسین و دیگران ). اما اگر هارمونی خرم را با سایر آهنگسازان همطرازش مقایسه می کنید، نظرتان چندان ثاقب نیست. هارمونی خرم از هارمونی تجویدی، یا هارمونی معروفی و یا حتی هارمونی خالقی ضعیفتر نیست. شد بشود گفت هارمونی خرم ، هارمونی پالوده ایی است اما این پالودگی ویژگی سبکی اوست و نه الزاما نقطه ضعفش. آنچه که در مورد زنده یاد حنانه گفتید جای بسیار تردید و گفتگو دارد. کارهایی که ایشان با مدد جستن از آنچه که به قول خودشان هارمونی زوج مینوشتند، در بهترین ارزیابی ممکن گونه ای طبع آزمایی بود و جز خود ایشان پیروی نیافت حتی نزد کسانی مثل مرحوم فرهت. البته باز تکرار میکنم شاید یتوان گفت که در جمع خرم همانطوری که تجویدی، هارمونی پالوده تری داشتند نسبت به آهنگسازان نسل بعدشان از قبیل فریدون شهبازیان. نکته دیگر که نباید ناگفته گذاشت اینکه خرم از جمله معدود آهنگسازانی است که در برخی اثارش از کنتر پوان بهره گرفته انهم بسیار با سلیقه. البته این کارها برای ارکستر مجلسی نوشته شده اما حاصل کار نمونه این بدیع در موسیقی ایرانی چند صدایی است ( مشخصا به مجموعه شآخه نبات گوش کنید، مثلا " گلعذاری ز گلستان جهان ما را بس " با صدای گلچین )

پژمان اکبرزاده گفت...

آقا یا خانم نامی عزیز
سپاس از نگاشتن دیدگاه تان.
تنظیم های آقای خرم، تجویدی قابل قیاس با تنظیم های خالفی نیست چون روح الله خالقی بر خلاف این عزیزان، به شکل بسیار جدی تری به آموختن فنون هارمونی همت کرده بود.
ضمنا منظورتان از مرحوم فرهت کیست؟!